نقطه مشترک تمام خودروها، با هر قیمت و عملکردی، پیشرانه آن هاست. قلب تپنده ای که مهم ترین بخش خودروی شماست و باید از آن مراقبت کنید. در این مقاله به بیان راهکارهایی برای مراقبت بهتر از موتور خودرو می پردازیم.
با این که تمام مالکان خودرو از اهمیت پیشرانه آن باخبر هستند اما اغلب مردم در مراقبت از موتور خودروهای شان کوتاهی می کنند و حتا گاهی اقداماتی غیرضروری را انجام می دهند که نه تنها کمکی به عملکرد خودرو نمی کند بلکه به آن آسیب خواهد زد.
۱- استفاده از بنزین مناسب موتور
در خودروهای امروزی مدرن و لوکس، که میزان تراکم در سیلندر بیش تر است، بنزین با اکتان بالا باعث خواهد شد مرحله احتراق درست در زمان به حداکثر رسیدن تراکم رخ دهد و خودسوزی به حداقل برسد. اما در خودروهای معمولی، که تراکم پیستون کم تر است، بنزین معمولی پاسخ گوی خودروست، زیرا ترکیب سوخت و هوا، به دلیل تراکم کم، به مرحله خودسوزی نمی رسد و عملاً بنزین سوپر تأثیر چندانی بر عملکرد موتور نخواهد داشت. برای انتخاب نوع بنزین مصرفی، در ابتدا باید به دستورالعمل کارخانه سازنده رجوع کرد، چرا که سازنده با توجه به طراحی موتور و میزان تراکم محفظه احتراق نوع بنزین مصرفی را معرفی می کند. اگر در دستور العمل، تأکید شده که از بنزین سوپر استفاده کنید خساست را کنار گذاشته و کمی بیش تر هزینه کنید، اما اگر سازنده خودرو بنزین معمولی را توصیه کرده بدون دلیل هزینه بیش تر نکنید و بنزین سوپر را کنار بگذارید، چون بنزین سوپر هیچ تأثیری بر عملکرد موتور نداشته و حتا باعث کاهش قدرت موتور به دلیل عدم احتراق در زمان مناسب می شود. اگر خودرویی با موتور توربو دارید بدون شک از بنزین سوپر استفاده نمایید، زیرا حرارت هوای ورودی به سیلندر، به دلیل گذشتن از مکانیزم توربو، بسیار فراتر از حالت نرمال خواهد بود. اگر در مناطق مرکزی و جنوبی ایران زندگی می کنید، که در بیش تر فصول سال هوا گرم است، پیشنهاد می شود بنزین سوپر را جایگزین بنزین معمولی کنید.
۲- با باک خالی رانندگی نکنید
در بسیاری از مقالات فنی به این نکته اشاره می شود که رانندگی با باک خالی بسیار برای پمپ بنزین خودرو خطرناک است که البته این نکته صحیحی است. در کنار این نکته باید بدانید رانندگی با باک خالی می تواند به پیشرانه هم آسیب بزند. دلیل آسیب ها در پمپ، رسوبات بنزینی است که می تواند پمپ را درگیر و درنتیجه از کار بیاندازد. همین رسوبات در درگیر شدن با فیلتر سوخت موتور هم آسیب های جدی را به بار می آورد. رسوبات فیلتر را درگیر می کند و باعث می شود سوخت به خوبی به موتور نرسد و عمل احتراق براساس زمان بندی و مقدار معین سوخت انجام نخواهد شد. پس هیچ وقت با باک خالی رانندگی نکنید. این کار نه تنها فقط برای محافظت از پمپ بنزین خودرو بلکه برای کارآمدی و طول عمر بیش تر پیشرانه خودروی تان مؤثر است.
۳- تعویض منظم روغن موتور
مراقبت موتور خودرو
یکی از مهم ترین نکات در نگهداری و مراقبت از موتور خودرو، تعویض به موقع و منظم روغن آن است. در این جا دو بحث مطرح می شود. اول این که روغن مورد استفاده باید هماهنگ با پیشرانه شما باشد. در واقع هر پیشرانه با روغن های خاصی بهترین عملکرد را دارد، پس شما باید ابتدا بهترین روغن را برای موتور خود شناسایی کنید. اما نکته بعدی این است که روغن موتور باید به طور منظم تعویض شود و طبق مصرف هر خودرو، این تعویض در کیلومتر خاصی انجام شود. بسیاری از کسانی که در مراقبت از خودرو وسواس دارند، تعویض روغن را خیلی زود به زود انجام می دهند که البته باید گفت این کار تأثیر چندانی در عملکرد خودرو ندارد. چراکه خودروی شما با هر بار تعویض روغن به طور معمول می تواند بهترین عملکرد را ارائه دهد. توجه داشته باشید اگر خودروی کارکرده ای خریده اید که مالک قبلی آن به تعویض روغن آن اهمیت نمی داده، می توانید با چندبار تعویض روغن زودتر از موعد بخش بزرگی از رسوبات موتور را از بین ببرید.
۴- رانندگی مکرر با خودرو
بیش تر مردم فکر می کنند خودرویی که کم تر راه رفته و کیلومتر آن عدد کم تری نشان می دهد، موتور سالم تری دارد. البته این تعبیر تا حد زیادی در استفاده های شهری درست است، زیرا در استفاده بلندمدت، به خصوص در شهر، بسیاری از قطعات مستهلک می شوند. اما کارکرد بالای خودرو دلیل بر نقص موتور نیست. در واقع موتورهایی که به صورت منظم و در مسافت های بالا و به خصوص غیرشهری کار کرده اند، عملکرد و سلامت بهتری دارند. موتور خودرو باید به طور منظم کار کند و باید در سرعت ها و دورهای مختلف فعالیت داشته باشد تا سرحال بماند. پس استفاده زیاد از یک پیشرانه با رعایت دیگر نکات فنی می تواند به سلامت موتور شما کمک کند.
۵- اهمیت تسمه تایم در پیشرانه
پرسش همیشگی این است که چه زمانی باید تسمه تایم خودروی خود را عوض کنیم. خودروسازان مختلف با توجه به مدل‌های مختلف خودرو کیلومترهای متفاوتی را برای تعویض تسمه تایم عنوان می‌کنند که از ۶۰ هزار کیلومتر تا بالاتر را شامل می‌شود. برخی خودروها زودتر و برخی نیز دیرتر به تعویض تسمه تایم احتیاج پیدا می‌کنند. یکی از مشکلاتی که هنگام خرید خودروی دست دوم وجود دارد این است که شما نمی‌دانید تسمه تایم این خودروها تعویض شده یا نه و اگر این کار انجام شده، چه زمانی بوده است؟ اگر درخصوص تسمه تایم خودروی دست دوم تردید دارید، بهتر است به یک مکانیک مراجعه کنید تا تسمه تایم را مورد بازبینی قرار دهد. مکانیک به سادگی و تنها با برداشتن کاور (پوشش) تسمه تایم می تواند متوجه شود که تسمه در چه شرایطی قرار دارد. پیش از انجام سفرهای طولانی بهتر است همیشه تسمه تایم خودروی خود را مورد بازدید قرار دهید. به طور معمول تعویض تسمه تایم یک سری کارهای جانبی دیگر نیز دارد، بنابراین بسته به نوع و مدل خودروی شما، تعویض تسمه تایم ممکن است هزینه نسبتاً بالایی داشته باشد، اما درعوض، با تعویض تسمه تایم نسبت به خودروی خود آرامش خاطر خواهید داشت و جای نگرانی وجود ندارد. از آن جا که تسمه تایم وظیفه زمان بندی باز و بسته شدن سوپاپ ها را دارد، عملکرد این قطعه برای سلامت موتور بسیار پراهمیت است.
۶- بازبینی مداوم شمع های موتور
عمل احتراق در موتور باعث می شود موتور به کار بیافتد و آغاز این عمل با قطعه ای مهم به نام شمع است. شمع انرژی خود را از طریق وایر، و وایر انرژی خود را از کوئل به دست می آورد و با جرقه ای سوخت و هوای متراکم را به آتش می کشد. درواقع، خرابی این قطعه به این معنی است که عملاً یکی از مهم ترین مراحل موتور با مشکل مواجه می شود و در نهایت می تواند به پیشرانه آسیب وارد کند و خسارات بسیاری را به وجود آورد. هر زمان متوجه لرزش موتور و کارکرد ضعیف موتور خودرو شدید یا مصرف سوخت شما افزایش یافت، حتماً اقدام به تعویض شمع خودرو کنید. به طور معمول بهتر است با توجه به جنس شمع و کیلومتر، این فرآیند را انجام دهید، در پاره ای مواقع یک شمع تا ۹۰ هزار کیلومتر هم کار می‌کند. یکی از بزرگ ترین مشکلاتی که در زمان تعویض طولانی مدت پیش می‌آید، سخت باز شدن قطعه است. تغییر رنگ و کدر شدن رنگ باعث سیاه شدن آن می‌شود. تَرَک روی عایقِ چینی شمع باعث اختلاف پتاسیل در الکترودها می شود و بر کارکرد موتور تأثیر منفی می‌گذارد، شتاب کاهش می یابد و لرزش را پدید می آورد. پس برای محافظت از موتور خودروی خود، این قطعه را مداوم چک کنید.
۷- همراه داشتن جعبه ابزار در خودرو
بسیاری از مردم که مسافت زیادی را با خودرو نمی رانند و اطلاعات فنی کمی از آن دارند، اصلاً به داشتن یک جعبه ابزار در خودرو اهمیت نمی دهند. اما در بسیاری از موارد، داشتن یک جعبه ابزار ساده در خودروی شما می تواند از بروز خسارت و حادثه جلوگیری کند. حتا اگر خودتان اطلاعات فنی چندانی در مورد عملکرد خودرو ندارید حتماً یک جعبه ابزار در خودرو داشته باشید تا در زمان نیاز، فرد متخصص بتواند مشکل خودرو را رفع کند. اهمیت این موضوع در مشکلات موتور دوچندان است. چراکه در زمان های زیادی اگر مشکل پیشرانه فوراً حل شود، از هزینه های تعمیر تاحد زیادی کاسته می شود.
۸- تمیز کردن سطح خارجی موتور
با توجه به این که عملیات احتراق در داخل موتور انجام می شود، بسیاری از اهمیت نظافت خارج موتور غافل می شوند. بسیاری از مردم لوازم و قطعات زیر کاپوت را تمیز نمی کنند و تصور می کنند نظافت آن ها اهمیت چندانی ندارد. اما باید بدانید کثیف بودن دائمی بدنه موتور و دیگر قطعات زیر کاپوت، در بلند مدت به این قطعات آسیب خواهد زد. همین گرد و خاک که به نظر بی ضرر می رسد می تواند به مرور حتا قطعات موتور را تحت تأثیر قرار دهد. در کل، تمیز کردن موتور و قطعات دیگر زیر کاپوت بسیار توصیه می شود، چراکه در حین همین تمیز کردن امکان دارد شما متوجه نقص این قطعات و پیشگیری از خسارت های بیش تر شوید.
۹- استفاده از ضدیخ مناسب و کنترل سطح آب
ضدیخ مایعی است که از ترکیب سیالی به نام مونواتلین گلایکول و برخی مواد افزودنی به منظور جلوگیری از خوردگی موتور و بهبود یافتن کیفیت آن استفاده می شود. اصلی ترین کار ضدیخ پیشگیری از خوردگی در موتور است و بعد از آن، پیشگیری از یخ زدگی و جلوگیری از جوش آوردن موتور در تمام طول سال. نکته مهم این است که ضدیخ را نباید فقط در زمستان و فصل سرد استفاده کرد، بلکه باید در تمامی فصول به منظور جلوگیری از خوردگی و جوش آوردن موتور خودرو استفاده کرد. پس از این بحث، در این جا می توان نتیجه گرفت که حفاظت از خوردگی موتور در فصل های گرم سال، اصلی ترین کاربرد ضدیخ محسوب می شود. پس همیشه این نکته را به یاد داشته باشید که استفاده از ضدیخ در تمام طول سال مهم است و کاربرد ضدیخ مختص به فصل خاصی نیست. سطح مایع را هر از گاهی چک کنید، زیرا پایین آمدن سطح آب نشان می دهد یا نشتی وجود دارد و یا در موتور مشکل ترکیب آب و هوا را دارید. همچنین در صورتی که شاهد وجود کف در مایع شدید، حتماً لوله ها را چک کنید چرا که کف موجود نشان دهنده ورود هوا به سیستم و در نهایت آسیب رسانی به سایر بخش ها، همچون واترپمپ، می شود. در نظر داشته باشید که استفاده از ضدیخ مناسب و چک کردن مرتب سطح آب از مهم ترین نکاتی است که در مراقبت موتور خودرو توصیه می شود.
۱۰- سرویس منظم و حذف عادت های بد رانندگی
همیشه توجه داشته باشید با هر میزان اطلاعات فنی و دانش، باز هم ممکن است مشکلاتی در خودروی شما وجود داشته باشد که فقط یک مکانیک خبره می تواند آن ها را تشخیص دهد. پس به طور منظم و به خصوص پیش از سفرهای طولانی، خودروی خود را به مکانیکی ببرید تا از جنبه های مختلف بررسی شود. نکته دیگر این که بسیاری از عادت های بد رانندگی در بلندمدت برای موتور و دیگر قطعات خودرو آسیب زننده است. برای مثال، رانندگی در مسیرهایی با سطح آب بالا، بسیار برای موتور خطرناک است و می تواند خسارت زیادی به پیشرانه وارد کند. پس سعی کنید با کنار گذاشتن این عادت ها، کیفیت و طول عمر موتور خود را ارتقا دهید.
